piątek, 28 lutego 2014

Metoda krakowska - garść teorii cz. 1

Jakiś czas temu podjęłam decyzję, że Agata będzie "uczyć" się czytać metodą symultaniczno-sekwencyjną, autorstwa pani Jadwigi Cieszyńskiej. Wydaję mi się ona najbardziej naturalna i najłatwiejsza do opanowania przez dziecko w wieku przedszkolnym.

Ale do rzeczy:
metoda ta stworzona została z myślą o dzieciach z dysfunkcjami (niesłyszących, zagrożonych dysleksją, z obniżoną sprawnością intelektualną, zaburzeniami komunikacji językowej), oczywiście jest też dobra dla dzieci zdrowych.

Na czym polega ta metoda:

Składa się z dwóch elementów. Ćwiczeń wspomagających i właściwych zajęć czytania. 
Do nauki czytania przydają się książeczki z serii Kocham czytać (można bez nich, ale po co utrudniać sobie życie. Jedna książeczka w arosie kosztuje niecałe 9 zł). 

Pierwsza część - 17 zeszytów- wprowadza wszystkie litery. Pierwszy zeszyt to samogłoski, drugi wyrażenia dźwiękonaśladowcze, kolejne to sylaby - każdy zeszyt to wprowadzenie dwóch paradygmatów.
Kolejność jest taka:
3. Sylaby z P i M,
4. Sylaby z B i L,
5. Sylaby z F i W,
6. Sylaby z T i D,
7. Sylaby z S i Z,
8. Sylaby z K i G,
9. Sylaby z J i N,
10. Sylaby z SZ i Ż, RZ,
11. Sylaby z C i DZ,
12. Sylaby z H, CH i Ł,
13. Sylaby z CZ i DŻ, DRZ,
14. Sylaby z Ś, SI i Ź, ZI,
15. Sylaby z Ć, CI i DŹ, DZI,
16. Sylaby z Ń, NI i R,
17. Sylaby z Ą, Ę.

Druga część zeszytów od 18 do 30 to teksty do czytania, uporządkowane wg stopnia trudności.

Etapy nauki czytania sylab:
1. powtarzanie wypowiadanych przez dorosłego samogłosek lub sylab i pokaz zapisu graficznego
2. rozumienie (rozpoznawanie) - wskazywanie przez dziecko wypowiedzianej przez dorosłego samogłoski, sylaby, wyrazu
3. nazywanie - samodzielne czytanie.

Etapy nauki czytania:
I. od samogłosek prymarnych do sylaby otwartej
II. od sylaby otwartej do pierwszych wyrazów
III. czytanie sylab zamkniętych
IV czytanie nowych sylab otwartych i zamkniętych
V samodzielne czytanie tekstów

Dziecko przechodzi na wyższy etap dopiero po opanowaniu poprzedniego (dotyczy to zarówno etapów wprowadzania sylab, jak i etapów nauki czytania).

Dzieci w wieku przedszkolnym uczą się na alfabecie drukowanym, wielkich literach.

Ważną częścią tej metody jest globalne rozpoznawanie wyrazów. Pełni ono dwie funkcje - stymuluje pamięć symutaniczną i oddziałuje motywacyjnie (dzieci dość szybko łapią graficzny obraz słów, szybko uczą się czytać w taki sposób, a jeśli coś się udaje to motywuje)
Globalnie przedstawia się dzieciom rzeczowniki w mianowniku (imiona bliskich osób, nazwy zwierząt, pokarmów itp.)
W każdym wyrazie poznawanym globalnie należy wskazać sylaby z jakimi dziecko się zapoznało.

Następny krok to stworzenie słownika poznanych słów - przenosimy na osobne kartoniki słowa wcześniej odczytane na drodze analizy i syntezy sylabowej - pierwszy etap nauki szybkiego czytania. Pomaga również zapamiętać prawidłowy zapis ortograficzny.

Nauka czytania nie może być oderwana od ćwiczeń ogólnorozwojowych wspomagających naukę czytania:

  • stymulacja porządkowania świata od lewej do prawej
  • ćwiczenia dużej i małej motoryki
  • ćwiczenia analizy i syntezy wzrokowej
  • ćwiczenia szeregowania
  • ćwiczenia kategoryzacji
  • ćwiczenia pamięci symultanicznej (prawopółkulowej) i sekwencyjnej (lewopółkulowej)
W następnym poście dokładnie opiszę te ćwiczenia.

Dlaczego akurat ta metoda:
- wczesna nauka czytania wpływa na kształtowanie się asymetrii półkulowej, wg badań sprzyja ształtoaniu się lewej półkuli w procesach językowych, co ma bardzo dobry wpływ na czytanie ze zrozumienie, a co za tym idzie skuteczne uczenie się.
- nie uczy błędnego myślenia, że każdy dźwięk to jedna litera
- uczy sylabami, nie spółgłoskami, których nie da się wymówić w izolacji 
- wspólne czytanie, nauka przygotowuje do prowadzenia rozmów, budowania zaufania, więzi

"Chyba porąbało Cię, żeby trzylatka uczyć czytać"
To nie nauka, a zabawa, moje dziecko lubi wszelakie łamigłówki. Poza tym wykazuje żywe zainteresowanie literkami, pismem.

To są podstawowe informacje. Sama teoria. Na blogu będę pokazywać jak to dokładnie wygląda, jak nam idzie i przede wszystkim, czy Agatce się podoba.

Bibliografia:
Cieszyńska J. Kocham uczyć czytać, Kraków 2008.
Cieszyńska J. Nauka czytania krok po kroku. Jak przeciwdziałać dysleksji, Kraków 2011.
Sylaba.info

1 komentarz:

  1. Metoda Krakowska w terapii autyzmu w bardzo wielu przypadkach okazuje się skuteczna. A korzystała pani z tych materiałów: https://juniora.pl/metoda-krakowska-inf-27.html?
    Pozdrawiam!

    OdpowiedzUsuń